Meyve Türlerinde Aşı ile Çoğaltım
Sizlere bu ay bir önceki yazımda ana hatlarıyla bahsettiğim çoğaltım yöntemlerinden, meyve yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılan aşı ile çoğaltım yöntemlerini ayrıntılı bir şekilde anlatmaya çalışacağım.
Sizlere bu ay bir önceki yazımda ana hatlarıyla bahsettiğim çoğaltım yöntemlerinden, meyve yetiştiriciliğinde yaygın olarak kullanılan aşı ile çoğaltım yöntemlerini ayrıntılı bir şekilde anlatmaya çalışacağım.
Vegetatif (eşeysiz) çoğaltım yöntemlerinden biri olan aşılama yöntemi, iki bitki parçasının tek bir bitki oluşturacak şekilde kaynaştırılması sanatıdır ve modern meyve yetiştiriciliğinde gerekli olan en eski ve en önemli teknolojilerden birisidir. Doğada doğal yollardan meydana gelen aşılamalardan ilham alınarak, ilk olarak meyvecilikte kullanılmaya başlanan aşılamanın tarihi milattan önce 1000’li yıllara dayanmaktadır. Aşılama ile ilgili ilk yazılı kanıt ise M.Ö. 412 yılında Pseudo Hippocrates’in aşı üzerine yazmış olduğu eserdir. Meyve türlerinin Orta Asya'dan Avrupa'ya geçişinde de aşılamanın etkisinin önemli bir payı olduğu düşünülmektedir.
Aşılamanın ne amaçlarla yapıldığı ve çeşitleri hakkında bilgi vermiştim. Hatırlamak için lütfen önceki yazıma bir göz gezdirelim. Daha öncede bahsettiğim gibi meyvecilikte uygulanan aşı yöntemleri göz ve kalem aşı olmak üzere iki ana başlık altında toplanmaktadır. Göz aşı da aşı materyali olarak tek bir göz kullanılırken kalem aşılarda ise birden çok göz içeren bir yıllık sürgünler kullanılır.
Tüm aşı yöntemlerinde, aşı gözünün yukarıya bakacak şekilde anaca yerleştirilmesi ve aşının hava almayacak şekilde uygun malzemelerle kapatılmasına dikkat edilmeli ve aşılamadan önce ve sonrasındaki bir haftalık süreçte fidanların düzenli sulanmasına özen gösterilmelidir. Anaçtan çıkan sürgünler ise sürekli olarak temizlenme ve aşı gözünün güçlü bir şekilde tek başına sürmesi sağlanmalıdır.
Aşı yapmadan önce;
- • Neden aşı yapmak istiyorum? (çeşit değiştirme, gençleştirme vs.)
- • Ne zaman aşı yapmalıyım? (kalem aşı-göz aşı, zamanları)
- • Hangi malzemeleri kullanmalıyım?
- • Hangi anaçları kullanmalıyım?
- • Kalemleri ve anacı nasıl elde edebilirim?
- • Anaç ve kalem arasında uyuşmazlık var mıdır?
sorularının cevaplanması gerekmektedir. Ne amaçla aşı yapacağımızı belirledikten sonra amaca uygun bir yöntem seçilerek, uygun zamanda ve uygun malzemelerle aşının yapılması aşı başarısını arttıracaktır.
