Türkiye’de Biyolojik-Dynamik Tarım

Türkiye’de 1991- 92 yıllarında itibaren biyolojik-dynamik tarım yapılmaya başlanmıştır.

Türkiye’de 1991- 92 yıllarında itibaren biyolojik-dynamik tarım yapılmaya başlanmıştır. 90lı yıllarda Türkiye’de biyolojik-dynamik tarıma başlayan ise, Kooperatifçilik konusunda çok gelişmiş olan Başmakcı’da “Başmakçı Gül Kooperatifi” idi. Tabii bu benim bildiğim, belki daha önce de başlayanlar mevcuttur! Kooperatif, yurt dışına organik gül yağı ihraç ediyordu.  Gül yağı satın alan Alman kozmetik  şirketinin  biyolojik- dynamik (bundan sonra biyo-dyn olarak anacağım) gül yağı talebi ile başladılar. Alman kozmetik şirketi o zamanlar “Demeter” danışmanlarından  Dr. Julius F. Obermaier’i Türkiye’ye gönderdi. Obermaier’in ve Türk biyo-dyn. danışmanın eşliğinde bir süre kooperatifin sözleşmeli üreticileri biyo-dyn. tarım uyguladılar ve daha sonra çeşitli sebeplerden dolayı biyo-dyn. tarım yapmaktan vazgeçip, biyolojik-organik tarım yapmaya devam ettiler.  Biyolojik- organik tarım, organik tarım metotlarından bizim de sadece “organik tarım” olarak tanımladığımız  tarım metodudur.  Türkiye’de yapılan biyo-dyn. tarım,  biyolojik-organik tarım ile kıyaslanamayacak kadar azdır. 

 

Şu anda  benzer şekilde yine başka bir gül yetiştiricisi olan “Aydın Gül Yağları, Uçucu Yağlar Hayvancılık San. Ltd. Şirketi” biyo-dyn. gül ve dolayısıyla gül yağı yetiştiriciliğine Burdur’da kendine ait arazilerde yürütmektedir. Yusuf Aydın Bey ve oğlu Kenan Aydın Bey, biyo-dyn. preparatları ve Demeter yönetmeliğinin diğer taleplerini Demeter danışmanları  Hans Superkaemper eşliğinde  2011 yılından beri uygulamaktalar. Preparatları Türkiye’de hazırlıyor, bazı bulamadıkları preparat girdilerini ise yurt dışından danışmanları vasıtasıyla tedarik ediyorlar. 

1993 yılında biyo-dyn. tarıma üretici grubu  ile başlayan Işık Tarım şirketi ise halen devam etmektedir. Bazen  şirket yurt dışından Demeter danışmanlığı da  almaktadır. Bu ziyaretlerin tekin de Demeter danışmanı Reto Ingold, kendilerini Demeter’in danışmanları listesine ilave etmelerini önermiştir.Tüm işlemler Türkiye’de Türk danışmanların desteği ile yürütülmektedir.

Yine uzun yıllardır Türkiye’de biyolojik-organik tarım metodunun yanısıra ,  biyo-dyn. tarım metodunu da uygulayan başka bir şirkette Rapunzel-Organik şirketidir. Üretici grupları ile uzun zamandır bu metodu uygulayan şirket, 2018 yılından itibaren sadece Türk biyo-dyn. danışmanları ile çalışmaya devam etmekte ve preparatları Türkiye’de kendileri hazırlamaktadırlar. 

Birlik A.Ş ise biyo-dyn. üretimi uygulayan başka bir şirkettir.  Bu şirkette diğer şirketler gibi kompost tesisi kurmuş, preparatları üreticilerle birlikte danışmanlar eşliğinde hazırlanmakta ve eğitimler üreticilere verilmektedir. 

Göknur Gıda Maddeleri İth.Ihr. San., de,  biyo-dyn. üretimi üretici grupları ile uygulayan başka bir şirkettir. Bu üretici şirketlerin hepsi aynı zamanda Demeter yönetmenliğine uygun olarak, ürünleri işlemekte ve ihraç etmektedir.  Yücemak Gıda Tarım Şirketi’de biyo-dyn. tarım ürünleri işleyen bir şirkettir.

Bireysel üretici olarak 2015 yılında biyo-dyn. üretime Hans Superkaemper’in danışmanlığında, İstafil çiftliğin’de başlayan Arzu Duran Hanım ise daha sonra Demeter’in Türkiye temsilciğini de yürütmeye başlamış ve bu konuda ki faaliyet alanını ” Demeter Türkiye” olarak genişletmiştir.

Ülkemiz de biyo-dyn. tarım ağırlıklı olarak üretici gruplarıyla  yapılmaktadır. Bu üretici grupları da genelde bir ihracat şirketinin çatısı altında toplanmış ve onların desteği ile biyo-dyn. tarımı yürütmektedirler. İhracat şirketleri önce kendi bünyelerindeki elemanı yurt dışından gelen yabancı Demeter danışmanı vasıtasıyla eğitmekte, eğitim amaçlı yurt dışına göndermektedir. Türk biyo-dyn. üretim danışmanı bazen yalnız ve bazen de yabancı danışman ile birlikte Türkiye’nin her yerinde bulunan üreticileri bir araya toplayarak eğitimler vermekte, preparatlar, kompost hazırlamaktadır. Üreticilere verilen bu eğitimler, zaman zaman tekrarlanmakta, hazırlanmış preparatlar üreticilere arazi büyüklükleri de dikkate alınarak dağıtılmakta. Serpilen preparatlar ise üretici tarafında araziye prosedüre uygun hazırlanıp, püskürtülmektedir. İhracat şirketlerinin Türk biyo-dyn. danışmanı üreticileri devamlı ziyaret etmekte, onların preparat kullanımına eşlik etmekte, sorunları ile ilgilenmektedir. Kompost, üreticilerde hazırlanabildiği gibi, şirket tarafından büyük bir kompost yatağı da hazırlanabilmekte ve ona Demeter preparatları aşılanmakta sonra da kompost üreticilere dağıtılmaktadır.

Türkiye’nin geleneksel ihracat ürünleri olan kuru meyvelerin yansıra, taze meyve ahududu, böğürtlen, anason rezene, domates suyu, meyve suları ve sebzelerin biyo-dyn. tarımı yapılmaktadır.

2017 yılında Türkiye’de Demeter yönetmeliğine göre  toplam sertifikalanan arazi büyüklüğü  1,019 hektar olup, grupların içindeki üreticilerde dahil olmak üzere toplamı 163 üreticidir.  Türkiye’ de biyo.dyn. üretim yapan üreticilerle ilgili istatistiğe Demeter International’ın  sayfasından ulaşabilirsiniz. 

 

Demeter’in onayladığı danışmanlar listesine: bu linkten  http://www.sektion-landwirtschaft.org/nc/es/areas-de-trabajo/beratung/biodynamische-berater-liste/ ulaşabilirsiniz.  Listeye girebilecek Türk danışmanlar olmasına rağmen, listeye müracaat için başvurun yoktur. 

 

Ülkemiz de ağırlıklı olarak üretici grupları halinde biyo-dyn. tarımın  yapılması, üreticiler açısından kolaylaştırıcı, hatta yapabilmelerini sağlayan unsur olmakta:  üreticilerin preperat ve kompost hazırlama konusunda ve diğer Demeter koşullarını yerine getirme hususunda Türkiye’deki  merkezi organizasyon/şirket tarafından devamlı bilgilendirilmesi, eğitilmesi, preperat girdilerini temin eden bir merkezi idarenin olması, danışacakları kişinin/danışmanın Türkçe bilmesi, sorunları olduğu zaman destek olacak birilerinin hazır olması veya hemen arayabilmesi ve de tüm bu hizmetlerin finansmanının merkezi idare tarafından tamamen karşılanması. Bunlar biyo-dyn. üretimin uygulamadaki  zor yanlarını kaldırmaktadır.

Görseller:

Yazara aittir.