Tarımsal Desteklerin Önemi

Ülkenin gündeminde bir konu yer aldığında Televizyonlardaki tartışma programları ‘Uzman’larla dolup taşar. Ama bu uzmanların her zaman konunun uzmanı olması gerekmez.

Ülkenin gündeminde bir konu yer aldığında Televizyonlardaki tartışma programları ‘Uzman’larla dolup taşar. Ama bu uzmanların her zaman konunun uzmanı olması gerekmez. Genelde bu uzmanların arasında bir grup Ekonomist mutlaka yer alır. Üstelik bu TV Ekonomistlerinin bilmediği de yoktur. Her konuda en keskin ve katı yargılar verebilecek engin bilgi birikimi ile donanmışlardır. Bir kitabın başlığını okuyarak içeriği hakkında bilgi sahibi olabilirler. 

Bir ekonomistin ‘Şekerpancarı gibi ilkel bitkileri yok edelim.’ dediğini duyarsınız. Dünyanın bitki gen kaynaklarını korumak için yaptığı yatırımları düşünürsünüz... Şeker Pancarı’ bitkisinin hangi bilimsel kıstaslara göre ilkel olduğunu düşünürsünüz… Şeker kamışının, kamış tipi bitki yapısından çok sonra ortaya çıkan geniş yapraklı ve depo köklü bir bitkiye göre gelişmiş sayılmasının nasıl mümkün olabileceğin düşünürsünüz… 

Ekonomi ne kadar rakamlarla ilgili olsa da asli olarak sosyal bir bilimdir. Üretim, tüketim, arz, talep, tüketici tercihleri gibi mikro ekonomik faktörler tamamen sosyal psikolojik analizlerle değerlendirilebilir. Alternatif tüketim olanakları arasından tüketicinin tercihinde, marjinal faydadan çok, erişebilme, yaygınlık, süreklilik, tanıma, güven, alışkanlık, ‘fiyat’ gibi sosyal ve psikolojik faktörlerin etkisi büyüktür. Makro ekonomide ise siyasal ve sosyolojik faktörlerim etkisini göz ardı etmek mümkün değildir. Tamamen istatistiki verileri esas alan bir ekonomik bakışın yanılması kaçınılmazdır. Konu hakkında ‘İktisatçılar ve İnsanlar’ (Buğra A., 1999), İktisat İdeolojisinin Eleştirisi (İnsel A., 2006) gibi kitapları ve makaleleri önerebilirim.

Bu tür bakış açısındaki ekonomistler sık sık tarım sübvansiyonlarının kaldırılmasını gerektiğini söyler. ‘Benim cebimdeki parayla çiftçiler finanse edilmesin.’, ‘Çiftçilere verilen destekler ekonomiyi batırıyor.’ söylemleri favorileridir. Ancak gelişmiş ülkelerde (ABD, Kanada, AB Ülkeleri vb.) bu sübvansiyonların daha yüksek olduğuna ilişkin soruları pek yanıtlamazlar. Ve daha ilginci piyasanın ve rekabet ortamının asli aktörü olan büyük şirketler için daha fazla destek istemeleridir. Yani küçük çiftçi için verilen sübvansiyonların onların cebinden çıkmaktadır, ekonomiyi mahvetmektedir, devasa şirketler için verilen sübvansiyonlar gökten zembille inmekte ve ekonomiye fayda sağlamaktadır. 

Ben ziraatçıyım, aklım ekonomiye ve dev şirketlerin aldığı sübvansiyonlara pek ermez. Ama Tarım Sübvansiyonları konusunda söyleyecek birkaç sözüm olması kaçınılmaz…