Zeytin Güvesi
Zeytinyağının insan beslenmesi ve sağlığı üzerindeki olumlu etkilerinin bilimsel çalışmalarla ispatlanması, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de zeytinciliğe yeni bir ivme kazandırmıştır.
Zeytinyağının insan beslenmesi ve sağlığı üzerindeki olumlu etkilerinin bilimsel çalışmalarla ispatlanması, tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de zeytinciliğe yeni bir ivme kazandırmıştır. Zeytin, ekonomik olarak dünyanın her yerinde yetişmesi mümkün olmayan bir meyvedir. Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü’nün (FAO) 2012 yılı verilerine göre, Dünya’da 36 ülkede ekonomik anlamda zeytin üretimi yapılmaktadır. On milyon hektar olan dünya zeytin üretim alanlarının yaklaşık %70’i Akdeniz Bölgesi’nde yer almaktadır. Yaklaşık 19 milyon ton olan Dünya tane zeytin üretiminin %86’sı, 7 tipik Akdeniz ülkesinde yoğunlaşmıştır. Sırasıyla tane zeytin üretiminin %34’ü İspanya, %16,8’i İtalya, %10,7’si Yunanistan, %8,3’ü Türkiye, %6,7’si Fas, %5,3'ü Suriye ve %4,2'si Tunus tarafından sağlanmaktadır (FAO, 2014).
Türkiye’de, yaklaşık 167 milyon ağaç varlığı ile 2010/2013 yılları ortalaması 1,7 milyon ton ham tane üretimi yapılmaktadır (TUİK, 2014). Türkiye, 2010-11/2013-14 ortalaması dünya sofralık zeytin üretiminin %15,7’ini gerçekleştirerek bu alanda 2., ihracatında %9,7 ile 5., zeytinyağı üretiminde %6,1 ile 4. ve ihracatında %3,7 ile 5. sıralarda olup, bu ürünlerden önemli miktarda döviz girdisi sağlamaktadır (IOC, 2014).
Zeytinde önemli oranda kalite ve verim kayıplarına neden olan birçok zararlı türü bulunmaktadır. Bu zararlılardan bazıları doğrudan doğruya zeytinin meyvesine, elde edilen zeytinyağının kalite ve miktarına etkili olabildikleri gibi, bazıları da sürgün, yaprak, çiçek, dal ve gövdelerde yaptıkları zararlarla ağacın zayıf düşmesine ve zamanla kuruyup ölmesine, dolayısıyla ürünün azalmasına neden olurlar.
Zeytinin en önemli zararlılardan biri de Zeytin güvesi (Prays oleae Bern.) (Lepidoptera: Hyponomeutidae)’ dir (Nizamlıoğlu ve Gökmen, 1964; Yayla,1984). Zeytin güvesi hemen hemen bütün zeytinliklerde az ya da çok miktarda ekonomik kayıplara yol açmaktadır. Zeytinin bulunduğu tüm bölgelerde bulunan bu zararlı yıllara göre % 40-75’ lere varan oranlarda zarar verdiği belirlenmiştir. Zeytin güvesi larvaları zeytinin yaprak, çiçek ve meyvesinde zarar yapmaktadır. Ancak en önemlisi meyvelerde yaptığı zarardır. İlkbahar ve sonbaharda aşırı meyve dökümleri yaparak önemli miktarda ürün kayıplarına sebebiyet vermektedir. Bazı yıllarda farklı bölgelerde ana zararlı konumunda olduğu gözlenmiştir (Anonim, 2003a). Zeytin güvesi özellikle izole edilmiş zeytin alanlarında ve belli mikroklimalarda, önceki yıllar yoğun ilaçlamaların yapıldığı ve doğal dengenin bozulduğu zeytin alanlarında sorun olmaktadır (Anonim, 2011b).
