KÜÇÜK BAHÇEMİZİN KÜÇÜK SAVAŞÇILARI

Hazır sezon yavaş yavaş açılmışken sebzeciliğe ve ev bahçeciliğine değinmek lazım.

Hazır sezon yavaş yavaş açılmışken sebzeciliğe ve ev bahçeciliğine değinmek lazım. Artık fideler yavaş yavaş bahçelere dikiliyor, bahçıvanlar harıl harıl çalışıyorlar. Hatta bir çoğumuz çapayı çepini elimize alıp bahçemizin yolunu tuttuk sayılır. Bir kısmımız kendimiz için bahçemiz varsa domateslerimizi biraz organik olsun niyeti ile orada yetiştirmek isteriz. Hatta bunun için şehirlerde belediyelerden küçük bahçeler bile kiralayanlar var. Bize göre bu domatesler gerçekten gerçek lezzeti olan, saf toprakta yetişen gerçek domatestir. Tabii ki bizim de bahçemizde davet etmediğimiz misafirlerimiz ve hatta düşmanlarımız da var. Ayrıca bu domates yetiştiriciliği yolculuğunda bazı gözükmeyen kahramanlar vardır ve bir bahçıvan gibi çalışıp bize yardımcı olurlar. Bunlardan birisi parazitçi minicik bir arı ailesi. Onlar ticari birer üreticiler ve gerçekten yetiştiricinin minik dostları gibiler; onlar biyolojik mücadelede kullanılan larva ve yumurta parazitleyicisi canlılar. Belki onları görmüyoruz, belki de görüyoruz ama görevlerini bilmiyoruz. Örneğin gelin böceğini çoğu kişi bilmesine ve özellikle organik tarım, permakültür gibi alanlara meraklı olan insanlar o güzeller güzeli gelin böceğinin nasıl bir savaşçıya dönüştüğünü bilmesine rağmen, bahsettiğimiz mini minnacık parazitleyici arıcıkları çoğumuz bilmeyiz. Hâlbuki onlar öyle kıymetliler ki, mücevherden bile daha değerliler aslında. Üreticiler onları satın alarak bahçelerine salıyorlar ki tarımsal savaşımı bu askerler yapsın.

Gelin biraz bunlardan bahsedelim. 

Görünüş olarak son derece değişken olmasına rağmen, bunlar 4 adet şeffaf kanatlı ve gövdeleri koyu renkli, büyüklükleri yarım cm bile olmayan canlılardır. Bu canlılar 15 bin türün üzerinde rakamlarda olduğu için türlerini tespit etmek biraz zorlaşıyor. Fakat bu böcek ailesini ayrı kılan özelliği büyük oranda parazitoit olması. Bunlar güve larvası, tırtıl, yaprak bitleri gibi bahçe zararlıları üzerinde yaşamlarını sürdürürler.  Bu arıcıklar zararlı böceklerin farklı farklı dönemlerinde yani; ergin, larva, yumurta ve pupa devrelerinde bulunurlar. Arıcıklar kurbanlarının üzerlerine oviporatörleri (yumurta koyma borusu) sayesinde yumurtalarını bırakırlar. Kurbanlar yumurta koyma sırasında acı bile yaşamazlar. 

Ülkemizde genellikle domates zararlısı yeşilkurt tanınır fakat yurt dışında “Horn Worm” boynuzlu tırtıl, biraz daha büyük ve domatesleri oburca yiyerek beslenen yeşil renkli bir tırtıl vardır. Bunlar ergin hale büründüğünde çok büyük kelebeklere dönüşürler. 

Domateste ve tütünde zarar yapan boynuzlu yeşil tırtıl bu avcı böceklerin konakladıkları zararlılardan biridir. Arıcık yumurtalarını şanssız tırtılın derisinin hemen altına bırakır. Yumurtadan çıkan larvalar tırtılı için için yerler ve kendilerine yol açarlar. Larvalar en sonunda erginleşmek üzere tırtılın üzerinde yumurtaya benzeyen kokonlarını sıralar. Bu böyle görüldüğü gibi masum bir konaklama değil elbette. Kozalar çıktığında içi yenilmiş ve zayıflamış boynuzlu kurt da ölecek. Böyle üzeri yüklü bir tırtıl görürseniz dokunmayın, bırakın taşısın.

Böyle savaşçı böcekler olduktan sonra bırakın o tırtıllarda bahçemizde olsun.